V edycja Europejskich Słonecznych Dni w Siemczynie
14 maja 2015 roku
Do stałego kalendarza ważnych wydarzeń w naszym powiecie weszły Europejskie Słoneczne Dni w Siemczynie. V edycja miała szczególny wymiar ponieważ w tym roku w Polsce nie podjęto centralnej organizacji ESD. Ponadto ich rangę podniosło uchwalenie przez Sejm RP 16 stycznia tego roku ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii zapewniające większe wsparcie dla prosumentów (producentów-konsumentów) w ramach systemu taryf gwarantowanych. Ustawa wchodzi w życie od 01.01.2016 r. i może stanowić przełom w rozwoju OZE, a szczególnie fotowoltaiki w Polsce.
Technologia przetwarzania promieni słonecznych na energię staje się coraz tańsza. Z badań przeprowadzonych przez Fraunhofer Institute for Solar Energy wynika, że do 2025 r. energia słoneczna może być tańsza niż energia uzyskiwana z węgla lub gazu. Energia słoneczna już jest opłacalna: w słonecznym, pustynnym Dubaju – długoterminowe umowy na sprzedaż energii przewidują cenę 5 centów/kWh, podczas gdy w Niemczech stawka wynosi 9 centów/kWh. Dla porównania, energia elektryczna z elektrowni węglowych i gazowych kosztuje od 5 do 10 centów/kWh, a z elektrowni jądrowych – 11 centów/kWh.
Badania Międzynarodowej Agencji Energetycznej wskazują, że w 2050 roku energia słoneczna może zapewnić 27% globalnego zapotrzebowania na prąd, a do atmosfery będzie przenikało o 6 mld ton mniej dwutlenku węgla niż dziś.
W ramach V edycji ESD w Siemczynie odbyła sie 14 maja konferencja „Słońce i biomasa. pomorze Zachodnie i jego ekoenergetyczny potencjał”. Uczestniczyło w niej 120 osób z całej Polski. Konferencję otworzył Bogdan Andziak, a następnie Zdzisław Andziak – Prezes Henrykowskiego Stowarzyszenia w Siemczynie powitał uczestników konferencji i jej znamienitych gości oraz podziękował organizatorom i sponsorom.
Pierwszy referat p.t. „Ocena postępu w rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce oraz wskazanie szans dalszego ich rozwoju” wygłosił Mariusz Radziszewski, Naczelnik w Departamentu Energii Odnawialnej Ministerstwa Gospodarki. Szczegółowo omówił on Ustawę z dnia 20.02.2015 r. o odnawialnych źródłach energii, a m. in. krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych do 2020 r. oraz mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, biogazu rolniczego oraz ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii. Ustawa wprowadza szczególnie korzystne ceny energii dla małych producentów, a w szczególności:
„Sprzedawca zobowiązany jest do zakupu energii elektrycznej z nowobudowanych instalacji odnawialnego źródła energii, od wytwórcy energii z mikroinstalacji do mocy do 3 kW włącznie po określonej stałej cenie jednostkowej, która w przypadku następujących rodzajów instalacji odnawialnych źródeł energii wynosi odpowiednio: 1) hydroenergia – 0,75 zł za 1 kWh; 2) energia wiatru na lądzie – 0,75 zł za 1 kWh; 3) energia promieniowania słonecznego – 0,75 zł za 1 kWh.”
” Sprzedawca zobowiązany jest do zakupu energii elektrycznej z nowobudowanych instalacji odnawialnego źródła energii, od wytwórcy energii z mikroinstalacji o mocy powyżej 3 kW do 10 kW włącznie po określonej stałej cenie jednostkowej, która w przypadku następujących rodzajów instalacji odnawialnych źródeł energii wynosi odpowiednio: 1) biogaz rolniczy – 0, 70 zł za 1 kWh; 2) biogaz pozyskany z surowców pochodzących ze składowisk odpadów – 0,55 zł za 1 kWh; 3) biogaz pozyskany z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków – 0,45 zł za 1 kWh; 4) hydroenergia – 0,65 zł za 1 kWh; 5) energia wiatru na lądzie – 0,65 zł za 1 kWh; 6) energia promieniowania słonecznego – 0,65 zł za 1 kWh.”
W kolejnym referacie „Finansowanie OZE w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020″ , mechanizmy finansowania, możliwość wsparcia, rodzaje beneficjentów” Jarosław Rzepa, Wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego przedstawił zasady finansowania inwestycji proekologicznych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020. Program przewiduje wydatkowanie kwoty dotacji 661.35.000 Euro (poprzez WFOŚiGW) w tym w 2016 – 21.135.000 Euro. Preferowane będą instalacje wytwarzające energię z biomasy, biogazu i z promieniowania słonecznego.
Aby dysponentem tych środków mógł być Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie – strony (tj. Urząd Marszałkowski i WFOŚiGW) uroczyście podpisały w czasie konferencji porozumienie w sprawie udzielenia dotacji z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego za pośrednictwem WFOŚiGW dla spółek wodnych.
Uzupełnieniem i rozwinięciem tej tematyki było wystąpienie Jacka Chrzanowskiego, Prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie – „Zasady finansowania inwestycji proekologicznych w ramach programu „Prosument”. Fundusz dysponuje znacznymi środkami na dotacje i pożyczki na inwestycje proekologiczne, w tym dla osób fizycznych. Po raz pierwszy będą one obsługiwane bezpośrednio przez WFOŚiGW. W tym celu powołane zostały w Szczecinie i w Koszalinie Punkty Obsługi Programu Prosument. Dla osób zainteresowanych podaje ich adresy:
Al. Wojska Polskiego 36U/1 Biuro w Koszalinie ul. Kościuszki 33
70 – 475 Szczecin 75-415 Koszalin
w godz. 9:00 – 17:00 w godz. 7.30 – 15.30
W biurach tych można składać można wnioski o dofinansowanie na zakup i montaż instalacji do produkcji energii elektrycznej lub ciepła. Wniosek wraz z wykazem załączników dostępny jest na stronie internetowej www.wfos.szczecin.pl w zakładce Prosument.
Prosument to program, który ma na celu ograniczenie lub uniknięcie emisji CO2 w wyniku zwiększenia produkcji energii z odnawialnych źródeł, poprzez zakup i montaż małych instalacji lub mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii, do produkcji energii elektrycznej lub ciepła i energii elektrycznej dla wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni mieszkaniowych oraz osób fizycznych.
Program realizowany jest w oparciu o Program NFOŚiGW w Warszawie: „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii Część 4) Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii”. Dzięki realizacji programu promowane będą nowe technologie OZE oraz postawy prosumenckie (podniesienie świadomości inwestorskiej i ekologicznej), a także przyczyni się do rozwoju rynku dostawców urządzeń i instalatorów oraz zwiększenia liczby miejsc pracy w tym sektorze.
Przed przerwą podpisano jeszcze „Porozumienie o współpracy” pomiędzy Wydziałem Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, a Henrykowskim Stowarzyszeniem w Siemczynie. Podpisy pod umową złożyli: prof. dr hab. Aleksander Brzóstowicz, Dziekan Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa; prof. dr hab. Adam Koniuszy Kierownik Katedry Inżynierii Systemów Agrotechnicznych oraz Zdzisław Andziak i Bogdan Andziak, Prezes i Wiceprezes Henrykowskiego Stowarzyszenia w Siemczynie.
Intencje porozumienia określone zostały w §2 następująco:
„W ramach niniejszego porozumienia strony deklarują intencję wzajemnej współpracy szczególnie w zakresie:
Ø informowania się i współdziałania przy organizowanych konferencjach naukowych, dydaktycznych, szkoleniowych i innych,
Ø wymiany informacji naukowo-technicznej dotyczącej problematyki prowadzonych wspólnie badań i szkoleń,
Ø przeprowadzania konsultacji specjalistycznych,
Ø tworzenia publikacji popularno-naukowych i upowszechnienia wiedzy”.
W przerwie kawowej konferencji jej uczestnicy mogli zapoznać się z ekspozycjami firmy Viessmann polska – Kartel Szczecin (przedstawiciel SELFA Szczecin); Banku Zachodniego WBK; Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie oraz Polskiego Forum Ekologicznego w Warszawie.
Po przerwie nastąpiło wręczenie nagród laureatom III Powiatowego Konkursu Plastycznego pn. „ENERGIA Z NATURY”. Celem konkursu była edukacja ekologiczna dzieci, młodzieży i społeczności lokalnej o odnawialnych źródłach energii. Pomysł na organizację konkursu pojawił się z potrzeby ciągłej edukacji społeczności lokalnej z zakresu ochrony środowiska, a szczególnie z zakresu oszczędności energii elektrycznej oraz zastosowania odnawialnych źródeł energii i urządzeń energooszczędnych. Organizatorami konkursu były Czaplinecki Ośrodek Kultury oraz Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie, przy współudziale finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. W konkursie wzięło udział 75 dzieci spośród których Komisja Konkursowa w składzie:: Janina Gąszcz, Beata Biegajło, Danuta Szmidt wyłoniła 9 LAUREATÓW:
1. Julia Kolterman z Liceum Ogólnokształcącego w Tucznie
2. Damian Hnatowski z Gimnazjum w Czaplinku
3. Lidia Bogusz ze Szkoły Podstawowej w Drawsku Pomorskim
4. Katarzyna Babiak ze Szkoły Podstawowej w Czaplinku
5. Alicja Filipczak z Klubu Plastyka przy CZOK w Czaplinku
6. Lidia Gajewska ze Szkoły Podstawowej w Broczynie
7. Zuzanna Rutkowska z Klubu Plastyka przy CZOK w Czaplinku
8. Natalia Lewandowska ze Szkoły Podstawowej w Czaplinku
9. Paulina Olesińska ze Szkoły Podstawowej w Drawsku Pomorskim
Nagrody wręczali znamienici uczestnicy konferencji, a m.in. Senatorowie RP Grażyna A. Sztark i Sławomir Preiss, Prezes Jack Chrzanowski i inni. Wszystkie wyróżnione prace zostały wyeksponowane w sali konferencyjnej stanowiąc jej kolorową ozdobę.
Po przerwie prof. dr hab. Adam Koniuszy Kierownik Katedry Inżynierii Systemów AgrotechnicznychWydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie przedstawił interesujący referat „Możliwość produkcji energii elektrycznej z biomasy” . Zagadnienie to jest szczególnie interesujące dla rolników których gospodarstwa wytwarzają duże ilości biomasy, a zużycie energii elektrycznej jest duże.
Kolejni prelegenci dr inż. Paweł Sędłak, dr inż. Wiesław Janicki z Katedry Inżynierii Systemów Agrotechnicznych Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie przedstawili referat: „Kolektory słoneczne jako źródło energii cieplnej w domu i w gospodarstwie”.
Ostatni z prelegentów dr Janusz Teneta z Wydziału Elektroniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomechanicznej Akademii Hutniczo-Górniczej w Krakowie, Członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Fotowoltaiki (PTPV) przedstawił referat: „Opłacalność instalacji fotowoltaicznych w świetle obowiązujących w Polsce przepisów prawnych”. Dr Teneta jak zawsze (już po raz trzeci aktywnie uczestniczył w ESD w Siemczynie) przestawił niechlubną historię prac nad wdrożeniem polskiego systemu prawnego unijnej dyrektywy 2009/28/WE „W sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych”. Krytycznie odniósł się do uchwalonej przez Sejm RP 20 lutego 2015 r. Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii. Określił ją jako tyle ważną i potrzebną co złą i niedopracowaną. Potrzebną, bo wyczekiwaną przez całą branżę od prawie 4 lat. Ważną, bo określającą zasady rozwoju polskiej energetyki odnawialnej w perspektywie najbliższych 15 lat, a może nawet dłużej. Złą, bo nie stawiającej przed rynkiem OZE celów dalekosiężnych, nie wskazującej jakie technologie, jakie instalacje i jakie moce systemów są oczekiwane w krótszej i dłuższej perspektywie czasowej. Złą, bo tworzącej z kosztów systemu wsparcia jedyny wskaźnik optymalizacyjny, wskaźnik który nigdy, nigdzie i w żadnej dziedzinie nie zapewnił zrównoważonego rozwoju. Niedopracowaną, bo będącej zlepkiem wielu pomysłów – często wzajemnie sprzecznych. Niedopracowaną, bo zawierającej wiele nieprecyzyjnych zapisów pozostawiających zbyt wiele pola na różnorodne interpretacje.
Jak zawsze dotąd wystąpienie dr Tenety było precyzyjne i interesujące.
Po tym referacie nastąpiła dyskusja, której moderatorem był prof. dr hab. Aleksander Brzóstowicz z ZUT Szczecin. Krytyka ustawy przez dr Tenetę wywołała gorącą polemikę.
Równolegle z konferencją odbywała się druga konferencja dla młodzieży z udziałem 80 uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu drawskiego.
Na konferencji tej wystąpili:
– Dr Janusz Teneta dokonał krótkiej prezentacji Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz przeprowadził wykład „Jak w gospodarstwie domowym wykorzystać energie słońca?”.
– Dr inż. Paweł Sędłak, dr inż. Wiesław Janicki (ZUT Szczecin) – dokonali prezentacji ZUT Szczecin, rozdali materiały informacyjne oraz zreferowali temat: „Kolektory słoneczne jako
źródło energii cieplnej w domu i gospodarstwie”.
– Gracjana Kalicka – Kierownik Transgranicznego Ośrodka Edukacji Ekologicznej Ostoja wraz z animatorami Bartoszem Klepackim i Adamem Kalickim – wykonali „Doświadczenia naukowe oraz pokazy interaktywne na ciekłym azocie”.
– dr Jarosław Rzepa (Wicemarszałek Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie) – powitał młodzież i podziękował jej za liczne przybycie
– Bogdan Andziak (Wiceprezes HSS) – opowiedział młodzieży o historii pałacu i folwarku w Siemczynie
– prof Aleksy Patryn (Politechnika Koszalińska) – dokonał prezentacji politechniki Koszalińskiej oraz przeprowadził wykład „Światło jako źródło energii i nośnik informacji”
– Anna Mieczkowska (Członek Zarządu Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie) – przedstawiła młodzieży referat „Odnawialne Źródła Energii – szansa na przyszłość”.
– Grażyna Anna Sztark Senator RP – przekazała pozdrowienia i życzenia mile i pożytecznie
spędzonego dnia.
Po zakończeniu konferencji jej uczestnicy zostali zaproszeni na „Obiad u Andziaków”.
Najciekawsze referaty z konferencji zostaną opublikowane w VI tomie Zeszytów Siemczyńsko-Henrykowskich, które ukażą się w czasie tegorocznych (3-5 lipca) Henrykowskich Dni w Siemczynie.
Po wysłuchaniu krytycznego wystąpienia dr Janusza Tenety zadałem sobie pytanie czy ustawa przyniesie oczekiwany przełom w rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce, czy też wszystko zostanie po staremu i nadal będziemy w ogonie państw świata. CZY TO PRZEŁOM? Przekonamy się za rok na kolejnej edycji Europejskich Słonecznych Dni w Siemczynie.
Autor: Wiesław Krzywicki
