IV. Europejskie Słoneczne Dni w Siemczynie
15 maja 2014 roku
„Zadanie pn. „Organizacja konferencji pt.: ”Europejskie Słoneczne Dni w Siemczynie: słońce, biomasa, energia” oraz powiatowego konkursu plastycznego pod hasłem „Europejskie Słoneczne Dni 2015” i druk wydawnictwa Zeszytów Siemczyńsko-Henrykowskich zostały dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie.”
Słońce jest źródłem praktycznie całej energii docierającej do Ziemi. W ciągu każdej minuty dociera do ziemi energia równa rocznemu zapotrzebowaniu całej ludzkości. Oznacza to, że w ciągu pół roku do Ziemi dociera tyle energii słonecznej, ile zawierają w sumie wszystkie istniejące złoża węgla, ropy, gazu i uranu.
Od tysięcy lat korzystamy z promieni słonecznych, ale dopiero niedawno zaczęliśmy wykorzystywać Słońce do generowania energii. Szczególnie szybki rozwój tej najnowocześniejszej i absolutnie czystej energetyki występuje w Niemczech, Stanach Zjednoczonych i w Chinach. Polska natomiast znajduje sie w ogonie państw europejskich.
Doceniając znaczenie energetyki solarnej Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie organizuje od 2012 roku, w ramach Europejskich Słonecznych Dni, regionalne konferencje naukowe poświęconą tej tematyce. 15 maja odbyła się w Siemczynie kolejna, trzecia już konferencja w ramach ESD i czwarta poświęcona OZE. Otworzyli ją współorganizatorzy: Bogdan Andziak wiceprezes Henrykowskiego Stowarzyszenia, Stanisław Cybula Starosta Drawski oraz Krzysztof Zacharzewski Prezes Lokalnej Grupy Działania „Partnerstwo Drawy”.
Konferencja z udziałem około 120 osób odbyła się w Sali Kamiennej – Pałac Siemczyno Hotel i Restauracja. Zaszczycili ją swą obecnością Senator RP Sławomir Preiss z małżonką, Starosta Drawski Stanisław Cybula oraz Burmistrz Czaplinka Adam Kośmider.
Po otwarciu konferencji przez Bogdana Andziaka referat wprowadzający w jej tematykę p.t. Elektrownia wodna w Borowie – woj. zachodniopomorskie wygłosił dr Zbigniew Mieczkowski – historyk regionalista. Otóż w latach 1916-1918 wybudowany został dla celów energetycznych zbiornik wodny w Borowie. Wykorzystano do tego celu naturalne zakole Drawy, które skrócono poprzez połączenie sztucznymi przekopami kilku naturalnych jezior. Przekop otrzymał nazwę Prostynia (Nowa Drawa, w przeciwieństwie do dawnego koryta zwanego Starą Drawą). Tu w 1918 roku oddano do użytku elektrownię wodną, która pracuje bez przerw do dzisiaj, z zachowaniem oryginalnych głównych urządzeń technicznych (poza automatyką i sterowaniem). To był pasjonujący odczyt ukazujący jak ogromne ilości czystej energii niosą nasze rzeki.
W części merytorycznej konferencji pierwszym i bardzo ważnym było wystąpienie Jacka Chrzanowskiego, Prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie – Program „Prosument” szansą na rozwój energetyki prosumenckiej w Województwie Zachodniopomorskim. Zgodnie z nowelizacją ustawy prawo energetyczne z 11 września 2013 r. osoba fizyczna (Prosument) może podłączyć swoją instalację odnawialnych źródeł energii (do 40 kW) do sieci operatora dystrybucyjnego (OSD) i sprzedawać nadwyżki produkowanego prądu, bez potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej, koncesji, wnoszenia dodatkowych opłat oraz uzyskania warunków przyłączeniowych.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska uruchamia właśnie program Prosument, który umożliwia uzyskanie kredytu, pożyczki lub dotacji dla osób fizycznych chcących zainwestować w odnawialne źródła energii. Co równie istotne, ta oferta dotyczy nie tylko posiadaczy domów i działek ale także innych podmiotów: spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych i samorządów. Te również mogą z pomocą państwa inwestować w niezależność energetyczną, ekologię i uzyskać mniejsze koszty utrzymania dla swoich mieszkańców. Nawet na blokowych balkonach już coraz częściej zauważamy panele solarne ustawione w kierunku słońca.
W ramach programu „Prosument”, którego budżet wyniesie 600 mln zł. , o finansowanie w formie pożyczki lub dotacji na montaż domowych instalacji fotowoltaicznych, będą mogły ubiegać się gospodarstwa domowe i wspólnoty mieszkaniowe. Realizację projektu przewiduje się na lata 2014-2020, a instytucją zarządzającą będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Kolejny referat wygłosił prof. dr hab. Aleksy Patryn z Politechniki Koszalińskiej p.t. Badania naukowe i szkolnictwo wyższe w zakresie technologii OZE, jako jeden z filarów przyszłości gospodarczej regionu Pomorza Zachodniego. Przedstawił badania w zakresie rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii oraz ważkiego zagadnienia szkolenia specjalistów dla nowej, czystej ekologicznie energetyki. W Niemczech dzięki rozwojowi fotowoltaiki stworzono dotychczas 300 tys. nowych miejsc pracy i co roku powstają następne
.
W następnym wystąpieniu Piotr Wolski w zastępstwie Andrzeja Jakubowskiego –Wicemarszałka Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie w referacie: Finansowanie OZE w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014 – 2020 – sposoby i wysokość finansowania oraz kto może być beneficjentem przedstawił bardzo ważne dla potencjalnych inwestorów zasady refundacji i kredytowania zakupu i instalacji urządzeń zaliczanych do Odnawialnych Źródeł Energii w tym szczególnie fotowoltaicznych. Zgodnie z założeniami Regionalnego Programu Operacyjnego dla instalacji małych mocy (do 40 kW) będzie istniała możliwość sfinansowania inwestycji bez wydatkowania środków własnych.
W kolejnym wystąpieniu Jolanta Spychalska – Dyrektor „SolarWorld- Polska w temacie : SolarWorld przodującym liderem w fotowoltaice, przedstawiła największą w Niemczech i przodującą w świecie swoją firmę w dziedzinie fotowoltaiki . Produkowane przez nią panele i urządzenia są nie tylko najnowocześniejsze w Europie, ale też znane są z bardzo wysokiej jakości i trwałości.
Radosław Grzegorczyk – Naczelnik Wydziału Spraw Terenowych RDOŚ Szczecin przedstawił uczestnikom konferencji temat: Nowe plany zadań Ochronnych dla Obszarów Natura 2000 na terenie woj. Zachodniopomorskiego – wpływ na rozwój OZE w województwie. Nie wszystkie Odnawialne Źródła Energii są obojętne dla środowiska naturalnego, które jest szczególnie chronione na obszarach Natura 2000. Stąd też przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych konieczność i obowiązek przeprowadzania wstępnych analiz ich wpływu na środowisko. Nie dotyczy to w zasadzie instalacji fotowoltaicznych.
Dr inż. Janusz Teneta – Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie przedstawił temat p.t. – Północ-Południe. Analiza porównawcza regionów w odniesieniu do potencjału zastosowania mikroinstalacji PV.
To już był trzeci występ tego naukowca- pasjonata fotowoltaiki w Siemczynie i jak poprzednie bardzo interesujący i inspirujący. W swym wykładzie przedstawił wielkość promieniowania słonecznego w zależności od położenia geograficznego, możliwości wykorzystania energii solarnej, rodzaje instalacji fotowoltaicznych oraz praktyczne możliwości magazynowania energii elektrycznej. Ponadto dokonał krytycznej oceny nowej ustawy o OZE, a w szczególności programu Prosument.
Mgr Waldemar Witek – z Narodowego Instytutu Dziedzictwa Oddział Terenowy w Szczecinie przedstawił prezentacje multimedialną Wiatraki i młyny w krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego. Korespondowała ona świetnie z referatem wstępnym dr. Z. Mieczkowskiego. Otóż dawni mieszkańcy tych ziem potrafili lepiej niż współcześni wykorzystywać naturalne źródła energii takie jak wiatr i spiętrzona woda. Wiedza na temat budowy i użytkowania młynów i wiatraków została przyniesiona na Pomorze Zachodnie przez zakony, stanowiła jedną ze swoistych konsekwencji wypraw krzyżowych.. Z czasem przywileje młyńskie otrzymywały miasta, rody szlacheckie, czy osoby prywatne. Rozwój młynarstwa umożliwiło ustawodawstwo pruskie: 1772 rok – zniesiono monopol dworu na budowę nowych młynów, 1810 rok – zniesiono przymus mielenia w określonym młynie oraz ograniczenia w zakresie wykonywanego zawodu i wolności przemysłowej.
Jeszcze po wojnie było na Pomorzu Zachodnim wiele takich obiektów, lecz niewiele z nich dotrwało do naszych czasów. Świetną ilustracją wykładu była wystawa plansz prezentujących najciekawsze zabytki tej dawnej techniki.
Ostatnim z prelegentów była Ewa Michałowska przedstawiciel BZ WBK O/Regionalny Gdańsk, która zaprezentowała możliwości wsparcia finansowego inwestycji OZE przez Bank Zachodni WBK.
Część najbardziej interesujących referatów, jako plon konferencji jest opublikowana w dalszej części niniejszego tomu Zeszytów Siemczyńsko-Henrykowskich. Są to:
– Program ,,Prosument” szansą na rozwój energetyki prosumenckiej w Województwie Zachodniopomorskim- Jacek Chrzanowski- Prezes WFOŚiGW Szczecin
– Nowe Plany Zadań Ochronnych dla Obszarów Natura 2000 na terenie woj. Zachodniopomorskiego- wpływ na rozwój OZE w województwie- Radosław Grzegorczyk RDOŚ Szczecin
– Z historii OZE w Powiecie Drawskim. Elektrownia wodna w Borowie – dr Zbigniew Mieczkowski
– Młyny wodne i wiatraki w krajobrazie kulturowym Pomorza Zachodniego – płyń wodo, wiej wietrze – Waldemar Witek
W trakcie konferencji Senator RP Sławomir Preiss, Starosta Drawsko Stanisław Cybula i Burmistrz Czaplinka Adam Kośmider oraz Bogdan Andziak wręczyli nagrody i dyplomy laureatom Konkursu Plastycznego p.t. Europejskie Słoneczne Dni 2014 dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. Celem konkursu była edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży w temacie odnawialnych źródeł energii. Wszystkie nagrodzone prace zostały wyeksponowane w sali konferencyjnej i były jej prawdziwą, ozdobą. Konkurs zorganizowany został przez Czaplinecki Ośrodek Kultury natomiast nagrody ufundowało Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie.
Laureaci konkursu:
1. Daria Bernat z Czaplinka,
2. Emilia Szczęsna z Czaplinka,
3. Dawid Wypyszczak z Broczyna,
4. Dominika Kucal z Broczyna,
5. Natalia Zduńczyk z Czaplinka,
6. Alicja Szczęsna z Czaplinka,
7. Aleksandra Olszewska z Czaplinka,
8. Michał Nowak z Czaplinka,
9. Adrian Jurczyszyn z Czaplinka.
Autorzy wyróżnionych prac:
1. Dominika Bruckaz – Broczyna,
2. Anna Mytko z Czaplinka,
3. Oliwia Cichaczewska z Czaplinka,
4. Patrycja Zduńczyk z Czaplinka
W przerwie uczestnikom konferencji zaprezentowano pokaz firmy DIMPLEX – POMPY CIEPŁA. Wykonywała ona sondażowy odwiert tzw. dolnego źródła ciepła. Dzięki bardzo nowoczesnemu specjalistycznemu urządzeniu wykonano w ciągu zaledwie kilku godzin odwiert o głębokości 100 m. Odwierty sondażowe wykonuje się dla zbadania możliwości pozyskiwania ciepła z ziemi przy projektowaniu instalacji grzewczych z zastosowaniem pomp ciepła. Tą samą techniką wykonywane są też potem odwierty robocze. Na ogół dla uzyskania odpowiedniej mocy dolnego źródła ciepła dla instalacji geotermalnej średniej wielkości z pompą ciepła trzeba wykonać kilkadziesiąt, a nawet kilkaset odwiertów roboczych. Bardzo istotną sprawą dla utrzymania w dłuższym czasie wysokiej sprawności odwiertów jest wypełnianie ich specjalnymi mieszankami pośredniczącymi w wymianie ciepła.
Równolegle z konferencją naukową odbyła się konferencja n.t. OZE dla młodzieży ponadgimnazjalnej z Czaplinka i Złocieńca . Łącznie przybyło ok. 80-ciu uczniów i opiekunów. Prelegentami na tej konferencji byli: prof. dr. hab. Aleksy Patryn i dr.inż. Janusz Teneta . Prezentacje dotyczyły informacji n.t. fotowoltaiki i kształcenia specjalistów w tej dziedzinie. Młodzież z zainteresowaniem wysłuchała ciekawych wykładów i można mieć nadzieję, że zainspirują one wielu z nich do wyboru zawodu związanego z tą najczystszą i najnowocześniejszą energetyką. Po wykładach czekał na słuchaczy posiłek, a następnie zwiedzanie pałacu.
W trakcie pierwszej konferencji, dwa lata temu, jednym z najważniejszych jej tematów była zapowiadana nowelizacja ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii. Zgłoszono wtedy wiele krytycznych uwag do prezentowanego projektu. Minęło od tego czasu dwa lata, a nowa ustawa o OZE i rządowy plan rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce do 2020 roku zawiodła oczekiwania i specjalistów i potencjalnych inwestorów w tej dziedzinie. Zawiedzione zostały nadzieje na szybki rozwój tej najnowocześniejszej i najczystszej energetyki i towarzyszący mu znaczący przyrost ilości miejsc pracy, szczególnie dla młodych wykształconych ludzi. Grozi nam, że przy takiej polityce energetycznej rychło staniemy się skansenem energetycznym Europy.
Po konferencji jej uczestnicy zaproszeni zostali przez organizatorów na obiad.
Bogdan Andziak
Autor: Wiesław Krzywicki
