V Europejskie Dni Dziedzictwa w Siemczynie – 12 września 2015 roku
12 września po raz piąty obchodziliśmy w Zespole Pałacowo – Folwarcznym w Siemczynie Europejskie Dni Dziedzictwa, których mottem przewodnim było „Dziedzictwo utracone – dziedzictwo ocalone”.
Patronat nad nimi sprawowały:
– Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
– Urząd Wojewódzki w Szczecinie,
– Marszałek Olgierd Geblewicz,
– Wojewódzki Konserwator Zabytków w Szczecinie Ewa Stanecka,
– Starosta Powiatu Drawskiego Stanisław Kuczyński,
– Burmistrz Miasta i Gminy Czaplinek Adam Kośmider.
Dzień ten był bardzo bogaty w różnorodne wydarzenia, a zapoczątkowały go „Otwarte warsztaty plastyczne w pałacu przy kominku z kaflami delfijskimi”, które prowadził nauczyciel plastyki z czaplineckiego gimnazjum Dominik Bytnerowicz. Równolegle trwały „Otwarte warsztaty ceramiczne w Kuźni Ceramicznej – wyrób kafli kominkowych” prowadzone przez Krystynę Wenelską.W czasie warsztatówich uczestnicy mogli poznać tajniki starej sztuki kaflarskiej i wypróbować swoje twórcze możliwości.
O godzinie 10.30 przybyła do Siemczyna grupa 26 potomków Heinricha von der Goltz. Wszyscy oni byli ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Inicjatorką i organizatorką tej wyprawy była Laurie Tauschner, po kądzieli wywodząca się z Goltzów. Oprócz niej jeszcze 5 osób wywodziło się z tego rodu. Pozostali byli ich kuzynami i kuzynkami.
Swój pobyt w Siemczynie rozpoczęli oni od interaktywnego zwiedzania pałacu, w którym młodzież z Czaplinka i z Siemczyna pod kierunkiem Aliny Karolewicz, Roberta Dyduły i Roberta Furtaka, wspomaganych przez Magdę Kilian, Gosię Tylman i Olę Łuczyńską zainscenizowała różne wydarzenia z przeszłości wsi i pałacu. Ernest Hałuszczak przywitał gości przy klatce schodowej w pałacu, opowiadając im jego historię. Ada Hołyst opowiedziała wzruszającą legendę o sparaliżowanym Ferdynandzie von der Goltz i córce kościelnego organisty. Julia Baczyńska z wilczurem snuła opowieści w Sali Myśliwskiej. Kuba Kozłowski i Wojtek Lewandowski, a z nimi grupa młodzieży Magda Dobosz, Liwia Gonczarko, Anna Maria Patalan, Anton Kutsy, Julia Milewska, Natalka Krasoń, Wiktor Dworzak, Eryk Świadek przedstawili jak wyglądały w latach powojennych lekcje w szkole podstawowej w pałacu, a także scenki z epoki baroku w komnatach: muzycznej, balowej, obiadowej i innych pomieszczeniach pałacu kryjącego tak wiele tajemnic. Natomiast grupa rekonstruktorów historycznych z Kołobrzegu, pod kierownictwem Roberta Furtaka, w piwnicach pałacu zainscenizowała walkę rycerską.
Także przy zwiedzaniu parku gości z Ameryki czekały wielkie emocje, kiedy to w alei grabowej napadli na nich rozbójnicy, a na ratunek im pośpieszył średniowieczny rycerz (i ten występ był dziełem kołobrzeskich rekonstruktorów historycznych ).
Goście zza oceanu zachwyciła też prelekcja naszego znamienitego regionalnego historyka Jarosława Leszczełowskiego „Z historii rodu von der Goltz” (pełna historia rodu zawarta jest w tomie specjalnym Zeszytów Siemczyńsko-Henrykowskich „Henrykowscy Golczowie”). Po prelekcji odbył się objazd wsi Piaseczno, Rzepowo, Głęboczek, Golce, Kłębowiec oraz Czaplinka gdzie kiedyś rodzina von der Goltz miała posiadłości.
Na zakończenie pełnego wrażeń dnia odbył się w sali kamiennej występ Agnieszki Broczkowskiej (sopran) oraz Marcina Naruszewicza (tenor) artystów z Filharmonii Bydgoskiej.
Następnego dnia potomkowie rodu von der Goltz udali się do kościoła w Siemczynie, gdzie ich szczególne zainteresowanie wzbudziła stara przykościelna kaplica dobudowana przez Heiricha von der Goltz w 1699 roku do szachulcowego kościółka. Kończąc swą wizytę goście z Ameryki zapewniali, że jeszcze nieraz będą wracali do Siemczyna bo odnaleźli tu swoje historyczne dziedzictwo.
W czasie tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa w Siemczynie odbyła się, tradycyjnie, konferencja naukowa pod znamiennym tytułem „Trzeci wiek bez starości”.
Otworzył ją Zdzisław Andziak Prezes Henrykowskiego Stowarzyszenia w Siemczynie, które było organizatorem konferencji oraz Adam Kośmider burmistrz Czaplinka.
Następnie Maria Witek wicedyrektor Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie wręczyła przedstawicielom parafii rzymskokatolickiej pw. Narodzenia NMP w Szczecinku dyplom honorowy Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego „SWOJSKIE ZABYTKI”- „Za prace konserwatorskie i restauratorskie przy szczególnym zabytku ruchomym jakim są (wpisane do rejestru) historyczne organy stanowiące wyposażenie świątyni. Instrument ten został skonstruowany w 1908 roku w bydgoskiej firmie organmistrzowskiej Paula Voelknera. To największy instrument tej wytwórni na terenie Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Prace prowadzono pod nadzorem konserwatorskim, a dwukrotna dotacja samorządu województwa Zachodniopomorskiego znacząco przyczyniła sie do odrestaurowania zabytku.”
Znajdujące się na chórze organy wyposażone są w 1670 piszczałek. Mimo wielu trudności, toruńskiemu zakładowi organmistrzowskiemu Zdzisława Mollin udało się naprawić mocno zniszczony instrument. Teraz wszyscy chętni mogą podziwiać jego niebywałe brzmienie.
Pierwszy referat „Jan Matejko – Strażnik Dziedzictwa – nieznane aspekty twórczości i działalności”, odbiegający co prawda od wiodącego hasła, lecz bardzo interesujący, przedstawiła Marta Kłak-Ambrożkiewicz kustosz Muzeum Narodowego w Krakowie. Słuchając tej prelekcji można było dowiedzieć się wielu niesłychanie interesujących rzeczy o tym wybitnym polskim artyście, w którego żyłach nie płynęła ani jedna kropla krwi polskiej. Takim wielkim jak Jan Matejko Polakom zawdzięczamy odrodzenie w czasie rozbiorów i odzyskanie niepodległości Polski w 1918 roku. Jan Matejko swą pracą, swym pędzlem zdziałał więcej dla odzyskania przez Polskę niepodległości niż orężne działania wielu patriotów.
W następnych 2 prezentacjach multimedialnych p.t. „Aktywność fizyczna jako czynnik protekcyjny pomyślnego starzenia się” oraz „Samoocena zdrowia, jakości życia, aktywności i zaradności życiowej osób starszych” prof. zw. dr hab. Andrzej Jopkiewicz z Uniwersytetu im. Jana Kochanowskiego w Kielcach przedstawił wyniki badań przeprowadzonych wśród ludzi starszych i korzyści wynikające z aktywności fizycznej.
Osoby starsze cechuje stosunkowo dobra ocena swojego zdrowia i zaradności życiowej, przy czym w starszych grupach wiekowych zarówno kobiety, jak i mężczyźni znacznie gorzej oceniają swój stan zdrowia. Zaradność życiowa, a także zadowolenie z życia znacznie pogarszają się wraz z wiekiem w okresie późnej dorosłości, a czynnikiem wpływającym na pogarszanie zaradności życiowej jest przede wszystkim wiek. U kobiet zmiany te są mniej widoczne, co może się wiązać z „nadumieralnością mężczyzn”, a tym samym singularyzacją kobiet.
Kolejny referat „Jesień życia – zrozumieć świat, zrozumieć siebie, dbać o zdrowie i być aktywny” przedstawił dr Stanisław Nowak z Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu. Jego mottem był wypowiedź prof. dr hab. Tadeusza Bielickiego: „Tworzymy wokół siebie świat, do którego sami, jako gatunek jesteśmy biologicznie kiepsko przystosowani”
Swe bardzo interesujące wystąpienie dr S. Nowak podsumował następująco: „… Społeczeństwo powinno dbać o osoby starsze nie tylko z tego powodu, że są skarbnicą mądrości i doświadczenia życiowego, a także, dlatego że mogą jeszcze odgrywać niezwykle społecznie użyteczne role m.in. związane z integrowaniem bardzo zagrożonej we współczesnym świecie rodziny…
Polityka socjalna państwa powinna być bardziej ukierunkowana na opiekę i wspomaganie ludzi starszych. Należy poprawić zabezpieczenie materialne i medyczne, aby jesień życia mogła być pogodna. Potrzeba więcej klubów seniora, domów rencisty, infrastruktury dostosowanej do potrzeb i możliwości osób starszych. Należy wspierać istniejące i tworzyć nowe Uniwersytety Trzeciego Wieku realizujące postulat permanentnego uczenia się i wspomagające codzienną aktywność słuchaczy, gdyż „bycie na bieżąco”, nie jest proste w przypadku ludzi starszych, którym zmiany fizjologiczne i psychonerwowe nie sprzyjają.
Niech mi wolno będzie na koniec dać radę drogim seniorom (za Paolo Coelho) by nauczyli się od dzieci trzech rzeczy: „Cieszyć się bez powodu, być ciągle czymś zajętym i domagać się – ze wszystkich sił – tego, czego się pragnie”.
Wszystkie te referaty prezentujemy w dalszej części niniejszych Zeszytów Siemczyńsko-Henrykowskich.
Zwieńczeniem konferencji była ożywiona dyskusja w której uczestniczyli: Maria Witek – wicedyrektor Biura Dokumentacji Zabytków w Szczecinie, ks. Andrzej Naporowski proboszcz parafii p.w. Matki Bożej Różańcowej w Siemczynie Zbigniew Dudor Wiceburmistrz Czaplinka oraz inni uczestnicy konferencji.
Zamknięcia konferencji dokonał Zdzisław Andziak, a następnie jej uczestnicy wzięli udział w interaktywnym zwiedzaniu pałacu, wykonali zbiorowe zdjęcie po czym udali się na zasłużony posiłek.
Zwieńczeniem obfitującego w wydarzenia dnia był wspomniany wcześniej koncert Agnieczki Broczkowskiej i Marcina Naruszewicza, po którym był czas na rozmowy i dyskusje do późnej nocy.
15 września, już po zakończeniu konferencji, media opublikowały wypowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej Kosiniaka-Kamysza na spotkaniu z samorządowcami w Białymstoku „SĄ PIENIĄDZE NA AKTYWIZACJĘ SENIORÓW”. Cytuję tu jej najistotniejsze fragmenty, ponieważ w pełni korespondują one z przesłaniem konferencji i tezami przedstawionych na niej referatów.
„Polska siwieje i Europa siwieje. To, że coraz więcej ludzi żyje dłużej, winno się przekładać na jakość tego życia, na równoprawny udział osób starszych w życiu społecznym, kulturalnym, obywatelskim” .
„W tym roku, 1 października, będzie obradował sejm złożony z delegatów rad seniorów z całego kraju. Zmiana polityki senioralnej jest zasadnicza”.
„Pracujemy nad tym, by były programy telewizyjne dla seniorów, czy wręcz cały kanał dla osób starszych”
„Polityka senioralna należy do priorytetów rządu premier Ewy Kopacz. W latach 2014-2020 przedsięwzięcia służące poprawie jakości życia seniorów skorzystają m.in. z funduszy europejskich. Część unijnych pieniędzy z nowej perspektywy finansowej będzie przeznaczona na budowę tzw. dziennych domów pobytu dla osób powyżej 60 lat.”
„Seniorzy mogą liczyć również na różna formy wsparcia. Np. organizacje pozarządowe otrzymają w tym roku 40 mln zł z resortu pracy na organizację zajęć dla osób starszych w ramach programu „Aktywność Społeczna Osób Starszych”. Przygotowany na lata 2014-2020 przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej program jest jednym z filarów polityki senioralnej rządu.”
„Wspierane są projekty dotyczące edukacji osób starszych, aktywności społecznej, integracji międzypokoleniowej oraz partycypacji społecznej. Wśród dofinansowanych przedsięwzięć są zarówno zajęcia edukacyjne organizowane przez Uniwersytety Trzeciego Wieku, jak i warsztaty artystyczne, działania związane z aktywnością fizyczną i zdrowym trybem życia.”
Można więc liczyć, że tematyka aktywizacji seniorów stanie się stałym elementem organizowanych prze Henrykowskie Stowarzyszenie w Siemczynie konferencji.
Zamknięcia konferencji dokonał Zdzisław Andziak, następnie jej uczestnicy wzięli udział w interaktywnym zwiedzaniu pałacu po czym udali się na zasłużony posiłek.
Zwieńczeniem obfitującego w wydarzenia dnia był wspomniany wcześniej koncert Agnieszki Broczkowskiej i Marcina Naruszewicza, po którym był czas na rozmowy i dyskusje do późnej nocy.
Autor: Wiesław Krzywicki
